ทำไมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์(CO2)จึงส่งผลต่อสุขภาพของเรา
อันตรายที่ซ่อนอยู่ของคาร์บอนไดออกไซด์(CO2)
คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) เป็นก๊าซที่พบได้ทั่วไปในอากาศและเป็นผลพลอยได้จากกระบวนการหลายอย่าง แม้ว่าจะมีความสำคัญในการใช้งานหลายประการ แต่ CO2 ในความเข้มข้นสูงเป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ การควบคุมระดับ CO2 ถือเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อเหตุผลด้านสุขภาพและความปลอดภัย
CO2 เป็นก๊าซที่สำคัญต่อชีวิตบนโลก ช่วยให้โลกไม่สูญเสียความร้อนจากดวงอาทิตย์ เป็นสารอนินทรีย์ที่ไม่ติดไฟที่อุณหภูมิห้อง เป็นก๊าซไม่มีสีและไม่มีกลิ่น ไม่สามารถตรวจจับได้ด้วยประสาทสัมผัส แต่สามารถใช้เครื่องมือวัดค่าออกมาได้ ในความเข้มข้นต่ำไม่เป็นพิษ แต่เมื่อความเข้มข้นของ CO2 เกินปริมาณหนึ่งจะมีผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายของเรา ทำให้ขาดสมาธิ ง่วงซึม ประสิทธิภาพในการทำงานลดลงและเสี่ยงต่อโรคบางชนิด หาก CO2 แทนที่ออกซิเจนในอากาศ ในระดับออกซิเจนลดลงมากพอ อาจทำให้ขาดอากาศหายใจเกิดขึ้นได้
นอกจากนี้ CO2 ที่มากเกินไปยังเป็นอันตรายต่อสิ่งแวดล้อมและเป็นสาเหตุหลักของปรากฏการณ์เรือนกระจกทำให้อุณหภูมิของโลกร้อนขึ้นอย่างมากอย่างที่เราเรียกกันว่าภาวะโลกเดือด ซึ่งยิ่งร้อนเท่าไหร่คนเราจะยิ่งอยากอยู่ในอาคารหรือห้องที่ปิดจากอากาศภายนอกและมีเครื่องปรับอากาศ แต่หารู้ไม่ว่าในอาคาร ห้องทำงาน ห้องนอน หรือห้องโดยสารที่มีการระบายอากาศไม่ดีจะมีระดับ CO2 สูงกว่าอากาศภายนอก ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพมากขึ้น
ภาพที่ 1 ตื่นนอนมาแล้วไม่สดชื่น บรรยากาศในห้องนอนเต็มไปด้วยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
ความเข้มข้นสูงของ CO2 ลดความสามารถทางปัญญาของมนุษย์
เคยมีประสบการณ์นั่งอยู่ในห้องประชุม ห้องทำงาน ห้องโดยสารรถยนต์ ในเครื่องบิน แล้วรู้สึกเหนื่อย ง่วง ตาปิด และไม่มีสมาธิหรือไม่ หรือการตื่นนอนมาแล้วไม่รู้สึกสดชื่น สาเหตุมาจากความเข้มข้นของ CO2 เพิ่มขึ้น เมื่อเราหายใจเข้าไป CO2 จะละลายในเลือดและสร้างกรดคาร์บอนิก ทำให้ค่า pH ในเลือดลดลง และเลือดเป็นกรด ทำให้รู้สึกไม่สบาย ร่างกายจะเพิ่มอัตราการหายใจ ความดันโลหิตสูงขึ้น และไตผลิตไบคาร์บอเนตเพิ่มขึ้น ลดความสามารถทางปัญญา เราจะรู้สึกเหนื่อยชาและไม่สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ภาพที่ 2 การเพิ่มขึ้นของความเข้มข้นของ CO2 ในบรรยากาศจาก 280 ppm ในยุคก่อนอุตสาหกรรมเป็นประมาณ 426 ppm ในปัจจุบันทำให้ pH ของเลือดลดลง 0.1 (หรือเลือดมีความเป็นดกรดเพิ่มขึ้น 30%) (ที่มา D. Robertson, 2006)
